Słowo ma znaczenie
Pomysł na cykliczną inicjatywę zrodził się z szacunku do słowa i potrzeby uwrażliwiania na jego moc, która może służyć pięknu lub być przejawem przemocy. Festiwal Dobrego Słowa ma ogromne znaczenie edukacyjne.
Druga edycja Festiwalu Dobrego Słowa pod honorowym patronatem Dziekana Wydziału Filologii Polskiej i Klasycznej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu miała miejsce w październiku 2021. Inicjatorką wydarzenia i zarazem dyrektorką festiwalu jest Natalia Chromińska – prezeska poznańskiej fundacji DOBROstan. Zainspirowana przypadającym na 13 października Dniem Dobrego Słowa postanowiła stworzyć cykliczną imprezę – zrodzoną – jak sama stwierdza: „z miłości do słowa, z miłości do literatury, do naszego ojczystego języka”[1]. I nic dziwnego, że festiwal, mający na celu uwrażliwiać na język i jego społeczną rolę, dąży do wypracowania formuły ciekawej także dla szukających inspiracji nauczycieli.
Dostępne w sieci
Jak w przypadku wielu podobnych wydarzeń, odbywających się w ostatnim czasie, tak i ten festiwal, zaplanowany z rozmachem, musiał przenieść dużą część działań w przestrzeń wirtualną. Dzięki temu jednak wiele jego owoców, w tym wypracowane materiały wciąż dostępne są w wersji online. Na festiwalowym kanale YouTube, zbierającym wydarzenia z obydwu edycji, zobaczyć można między innymi spotkanie z Michałem Rusinkiem czy poetką Bianką Rolando, relację z akcji czytania poezji na muralach i wielu innych happeningów osnutych wokół refleksji o języku. Mogą one zainspirować do wielu inicjatyw w przestrzeni szkolnej, dają się także wykorzystać jako materiał kontekstowy, nie tylko w ramach lekcji języka polskiego. Świetnie sprawdzą się też podczas lekcji wychowawczej. Festiwal został pomyślany w taki sposób, by wychodząc w przestrzeń miejską, prowokował środowisko lokalne, a także uczniów poznańskich szkół do twórczej pracy wokół zagadnień związanych z językiem. Na stronie fundacji DOBROstan[2] znaleźć można przygotowane do pobrania materiały filmowe, scenariusze lekcji i karty pracy.
Festiwal został pomyślany w taki sposób,
by wychodząc w przestrzeń miejską,
inspirował środowisko lokalne,
a także uczniów poznańskich szkół
do twórczej pracy wokół zagadnień związanych z językiem.
Dla najmłodszych
Motorem napędowym i mocnym ogniwem festiwalu w jego części kierowanej do młodszych grup wiekowych jest Małgorzata Swędrowska – autorka książek dla dzieci oraz wielu publikacji podpowiadających nauczycielom oraz rodzicom, w jaki sposób czytać z najmłodszymi literaturę. Na festiwalowym kanale zobaczyć można między innymi happening Czyścimy języki czy oparte na twórczości Agnieszki Frączek i będące równocześnie spotkaniem z nią: Fikołki ze słowami. Tegoroczna edycja dostarczyła garść materiałów powstałych wokół koncepcji czytania wrażeniowego, zakładającego, że lektura i nauka czytania powinny być wydarzeniem angażującym na wielu poziomach. Wypracowane w ramach festiwalu materiały to zarówno seria wciągających słuchowisk, jak i konkretne wskazówki do pracy z dzieckiem nad kształceniem umiejętności interpretacji tekstu i otwieraniem się na piękno słowa.
 |
Inspirujące materiały Podczas ubiegłorocznego festiwalu udało mi się zrealizować pomysł na Arenę Dobrego Słowa, podczas której zaproszeni goście (od Prezydenta Jacka Jaśkowiaka po rapera Mezo) przekonywali uczniów do tego, że w codziennym posługiwaniu się językiem warto odpowiednio dobierać słowa i używać kulturalnego słownictwa. Powstał z tego krótki film, na bazie którego przygotowane zostały materiały edukacyjne. Do scenariusza lekcji dołączono kartę, na której, w ramach klasowego plebiscytu, uczniowie mogą ocenić, na ile poszczególni zawodnicy byli przekonujący. Mają też za zadanie odtworzyć meczową jedenastkę – ustalić tożsamość powołanych zawodników lub choćby podać, czym się na co dzień zajmują. Zabawa ta ma być atrakcyjną dla ucznia zachętą do refleksji nad językiem, kluczowym momentem lekcji jest bowiem próba rekonstrukcji padających w filmie argumentów, ich hierarchizacja i wreszcie skonstruowanie własnych. Wśród materiałów dostępnych na kanale YouTube oraz stronie fundacji DOBROstan są: konspekt lekcji, karta pracy, a także dwa filmy. W tym roku udało mi się zaprosić do współpracy profesora UAM, Rafała Rosoła. Współtworzył ze mną oparte na jego książce Heksa na hulajpecie[3] Gwarowe warsztaty z fraszkopisania, które dostępne są w wersji instruktażowego filmu na YouTube, wraz z załączonym scenariuszem lekcji.
|
Fraszki Rafała Rosoła stają się pretekstem do rozmowy na temat gwary poznańskiej, a także inspiracją do twórczych działań naśladujących warsztat autora. To także lekcja poetyki, wprowadzająca pojęcia: rym, rytm, sylaba czy akcent. Na stronie fundacji znaleźć można obok scenariusza lekcji atrakcyjne karty pracy – z przykładami fraszek oraz katalogiem niewykorzystanych w książce wyrazów z gwary poznańskiej.
Festiwalowe plany
Jako nauczyciel, który materiały z festiwalu kilkukrotnie sprawdził w praktyce – polecam. Jako zaangażowany współautor festiwalu – zapraszam. Wśród planowanych w ramach trzeciej edycji, która ma być nieco inaczej niż wcześniejsze, bardziej rozłożona w czasie, są między innymi gra terenowa Peryfrazy, wystawa fotografii Uskrzydleni i spotkanie z poetą, eseistą i tłumaczem Krzysztofem Czyżewskim. Podobnie jak poprzednio, nie zabraknie międzyszkolnego konkursu z nagrodami i podpowiedzi, jak Festiwal Dobrego Słowa z powodzeniem przenieść w cztery ściany sali lekcyjnej.
 |
Grzegorz Kozłowski |
[1] https://www.youtube.com/watch?v=BRgqqJdMgzM (dostęp 10.12.2021)
[2] https://fundacjadobrostan.pl/
[3] Rosół Rafał, Heksa na hulajpecie, czyli fraszki z naszego fyrtla, Poznań 2017.