Dziecięce dary zabawy
Małe dziecko powinno mieć możliwość doświadczania świata poprzez zabawę, swobodnego działania, eksplorowania, a rola pedagoga polega na stworzeniu odpowiednich ku temu warunków. Odpowiedzią na tę potrzebę jest koncepcja pedagogiki freblowskiej.
Nauczycielska intuicja
Koniec maja 2014 r. był ciepły i słoneczny. Wszystko wokół krzyczało: „idź na spacer”, a tu w planie konferencja. Na plakacie towarzyszącym wydarzeniu – drewniane klocki i dość enigmatyczny napis: „Dary zabawy”. Gdzieś głęboko w duszy nauczyciela pojawiły się pytania: cóż to znowu? Jakie dary?
Zawodowa intuicja zwyciężyła i wzięłam udział w pierwszej konferencji zorganizowanej w Poznaniu przez zespół Froebel.pl. Wyszłam oczarowana, z gotowym planem działania: najpierw podzielić się nową/starą propozycją z nauczycielkami w przedszkolu, potem zorganizować szkolenia, następnie wprowadzić edukację freblowską w placówce, a jeśli się uda, to przygotować konferencję dla nauczycieli poznańskich przedszkoli.
Po pierwszym szkoleniu przeprowadzonym przez Annę Turską i Sylwię Kustosz w Przedszkolu nr 3 „Promyczek” w Poznaniu nauczycielki stwierdziły, że chcą pracować w oparciu o koncepcję pedagogiki freblowskiej i Program wychowania przedszkolnego „Dar zabawy” autorstwa Barbary Bilewicz-Kuźni.
We współpracy z Poznańskim Oddziałałem Polskiego Komitetu Światowej Organizacji Wychowania Przedszkolnego, Wydziałem Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu i oczywiście z zespołem Freobel.pl udało mi się zorganizować konferencję pod hasłem: Dar zabawy – koncepcja pedagogiczna Friedricha Froebla w edukacji przedszkolnej.
Koncepcja Froebla
Kim był twórca koncepcji, o której piszę? Friedrich Wilhelm Froebel żył w latach 1782 – 1852, był niemieckim pedagogiem, architektem i miłośnikiem przyrody. Stworzył filozofię wychowania przedszkolnego opartą na trzech głównych ideach: jedności wszechświata, szacunku dla dziecka i jego indywidualności, znaczeniu zabawy w rozwoju dziecka. Uważał, że małe dziecko powinno zdobywać jak najwięcej nowych doświadczeń poprzez możliwość samodzielnego działania, odkrywania i dochodzenia do wiedzy. Froebel wskazywał, że rolą dorosłego jest stwarzanie dziecku warunków do poznawania otaczającego je świata (źródło: www.froebel.pl/pedagogika-froebla).
Co kryje się pod hasłem edukacji freblowskiej? Moim zdaniem uwrażliwianie dzieci na drugiego człowieka, inspirowanie do poszukiwań, podejmowania decyzji, wyciągania wniosków, a także tworzenie sytuacji sprzyjających wypowiadaniu się, budowaniu poczucia własnej wartości, pracy w małych zespołach lub parach. Koncepcja Froebla zakłada też dzielenie się wrażeniami, odkryciami, przeprowadzanie doświadczeń, konstruowanie, tworzenie i porządkowanie oraz szanowanie wytworów pracy innych osób.
|
Czym są wspominane „dary”? Są to drewniane klocki, dzięki którym dzieci w naturalny sposób poznają bryły, mogą je ze sobą zestawiać, porównywać, układać według swoich pomysłów lub określonych schematów. Operując różnymi elementami zestawu, tworzą przestrzenne obrazy, nadają im nazwy, opowiadają o nich wymyślone przez siebie historie. Sześcian, walec i kula towarzyszą przedszkolakom podczas zabaw w sali i ogrodzie, z czasem przyczyniają się do dostrzegania brył w zabawkach, przedmiotach, budowlach. „Dary” sprzyjają również wyciszeniu grupy i rozbudzaniu zainteresowania poprzez rytuał wprowadzania każdego zestawu w ciszy, którą przerywa wiersz, rymowanka lub piosenka. Dzieci chętnie podejmują zabawę słowem i powtarzają wiersz lub piosenkę wraz z nauczycielką. „Dary” to również materiał na uwielbiane przez dzieci miniteatrzyki, podczas których sześciany, walce i kule zamieniają się w baśniowe postacie. Maluchy z otwartymi buziami śledzą każdy ich ruch i z uwagą słuchają treści opowiadania. |
 Czym są wspominane „dary”? Są to drewniane klocki, dzięki którym dzieci w naturalny sposób poznają bryły, mogą je ze sobą zestawiać, porównywać, układać według swoich pomysłów lub określonych schematów. |
Dar zabawy
Jak przebiegają zajęcia kierowane w pedagogice freblowskiej? Nauczyciel spotyka się z dziećmi w tzw. porannym kole i wita się z nimi np.: rymowanką-powitanką. Następnie poprzez opowiadanie, teatrzyk, zagadki lub zestaw zabaw i zadań wprowadza w temat. Kolejnym etapem jest podjęcie przez dzieci samodzielnej aktywności zabawowo-zadaniowej w kącikach freblowskich: twórczym, darów, badawczym i gospodarczym. Przedszkolaki współpracują w małych zespołach, na tym etapie zajęć rola nauczyciela ogranicza się do monitorowania, obserwowania ich działań. Jest to bardzo ważny moment, w którym nauczyciel może zaobserwować np.: zdolności przywódcze i organizacyjne dzieci. Po upływie czasu wyznaczonego na realizację zadań w kącikach dzieci wypowiadają się na temat wytworów swojej pracy, dzielą się spostrzeżeniami i odkryciami.
Dzisiaj Promyczkowe przedszkolaki rozwijają kompetencje społeczne, obywatelskie, językowe, matematyczne, przyrodnicze w oparciu o dary zabawy, dary małego i wielkiego świata oraz działanie w kącikach zadaniowo-zabawowych.
Warto zajrzeć: www.froebel.pl/pedagogika-froebla
 |
Lidia Lasota |
