Od słowa do języka

Zabawy i strategie postępowania z tekstem poetyckim w nauczaniu języka obcego powinny być dobrze przemyślane i zaplanowane, uwzględniać stopień trudności i zainteresowania uczniów.

Nauczyciele języków obcych kształtują umiejętności komunikacyjne, najczęściej koncentrując się na tekstach autentycznych. Moja propozycja dotyczy uwzględnienia w nauczaniu języka obcego strategii estetycznej, czyli sięgnięcia do tekstów poetyckich. Doświadczenie podpowiada mi, że warto znaleźć czas na wprowadzenie uczniów w świat poezji, reprezentującej obszar kultury danego języka.

Jakie metody pozwolą nam włączyć poezję w krwiobieg szkolnej edukacji w zakresie nauczania języka obcego? Wybór techniki adekwatnej do osiągnięcia celu stanowi podstawę sukcesu.

Bazową techniką będzie nauka wybranych wierszy na pamięć i ich publiczna recytacja. Warto jednak najpierw przygotować uczniów do tego zadania. Możemy zacząć od wysłuchania nagrań profesjonalnych aktorów deklamujących teksty poetyckie. Wrażeniom estetycznym powinna towarzyszyć również analiza intonacji, modulacji i barwy głosu. Dużą wartością będzie wsłuchanie się w melodię obcego języka. Możemy włączyć też do repertuaru utwory muzyczne, skomponowane na podstawie wierszy czy nastrojowe koncerty.

Ciekawą metodą, rozwijającą kreatywność werbalną ucznia, będzie zadanie uzupełnienia luk w liryce własnymi propozycjami słów. Modyfikacja oryginalnych tekstów piosenek potrafi bardzo zaangażować uczniów.

Ćwiczenia translacyjne są trudnym zdaniem, ale potrafią też dostarczać uczniom wiele satysfakcji. Możemy zachęcać do samodzielnego wyboru wiersza i jego przetłumaczenia, ale możemy też ogłosić konkurs na najlepsze tłumaczenie tego samego tekstu.

Zachęcam też do poszukania tekstów poetyckich, które można przerobić na scenariusz krótkiej scenki. Kluczowe będzie ułożenie konwersacji, a następnie publiczne jej odegranie w klasie. Większość uczniów chętnie wciela się w role narratora i bohaterów. Takie ćwiczenia rozwijają również umiejętność wypowiadania się. Uczniowie szlifują takie funkcje językowe, jak wypowiadanie opinii, proponowanie czy negocjowanie.

Wiersze mogą też stanowić doskonały materiał do utrwalenia zagadnień gramatycznych. Dajemy uczniom zadanie polegające na wyodrębnieniu wszystkich słów i przydzieleniu ich do kategorii części mowy. Możemy też rysować mapy wyrazowe na podstawie podobnych pól semantycznych. Korzyść płynąca z tego rodzaju ćwiczeń polega na oswajaniu ucznia z nowym słownictwem.

Umiejętność tworzenia wypowiedzi pisemnej to jeden z priorytetów w nauczaniu języka obcego. Wiersze mogą się stać podstawą do ułożenia opowiadania; jako punkt wyjścia ułatwią wybór wydarzenia, dostarczą słownictwa. Możemy jednaj zacząć od prostszych ćwiczeń transformacyjnych, np. parafrazowania wybranych fragmentów wiersza, propozycji nowego tytułu, układania nowych zdań z wybranymi słowami.

 

Anetta Perz 
nauczycielka języka angielskiego w XX Liceum Ogólnokształcącym w Poznaniu;
opiekunka młodzieży na warsztatach teatralnych i w finałach Lednickiej Wiosny Poetyckiej