Doświadczenia z pracy z uczniem z Ukrainy w średniej szkole technicznej
Po inwazji Rosji na Ukrainę w polskich szkołach znalazło się 140 tys. ukraińskich uczniów. Ta nowa, niespodziewana rzeczywistość postawiła szereg wyzwań przed nauczycielami na różnych szczeblach edukacji.
W czwartek, 24 lutego o godzinie 3.45 Ukraina, a wraz a nią cała Europa, wstrzymała z niedowierzaniem oddech. Brutalny atak zbrojny Rosji na Ukrainę zburzył spokojny świat milionów ludzi. Szacuje się, że w kolejnych dniach i miesiącach z kraju uciekło ponad 4,5 mln obywateli ukraińskich[1], z czego do Polski trafiło ponad 3 mln osób [2]. W polskich szkołach natomiast znalazło się 140 tysięcy ukraińskich uczniów[3], według danych Ministerstwa Edukacji i Nauki ok. 20% znalazło się w oddziałach przygotowawczych [4]. Nie ma dostępnych danych dotyczących liczby uczniów, którzy trafili do szkół technicznych.
Troska, wiedza i empatia, czyli przepis na zdrowie psychiczne
Justyna Suchecka, autorka książki Nie powiem ci, że wszystko będzie dobrze, w oparciu o własne doświadczenia oraz obserwacje innych osób podejmuje ważną dyskusję na temat kryzysu zdrowia psychicznego.
Troska o psyche
Wspólną osią wszystkich rozmów, które dały fundament do powstania książki Justyny Sucheckiej, dziennikarki edukacyjnej i - jak czytamy na okładce - „przyjaciółki młodzieży i sojuszniczki nauczycieli”, jest zdrowie psychiczne człowieka. W kolejnych rozdziałach czytelnik poznaje historie osób dotkniętych kryzysami oraz czyta o sposobach radzenia sobie z nimi. Są też rozmowy z ludźmi, którzy trudności nie doświadczają między innymi dlatego, że korzystali ze wsparcia specjalistów czy też z codziennej pomocy bliskich osób, dbając tym samym o własny dobrostan. W końcu są też opowieści tych, którzy pomocy udzielają.
Jak uczyć języka polskiego jako obcego w edukacji wczesnoszkolnej? Baza pomocy i doświadczeń
Integracja grupy, stworzenie przyjaznej atmosfery, skuteczne nauczanie języka polskiego – to cele, które stawia sobie nauczyciel, gdy uczeń cudzoziemski rozpoczyna naukę w klasie pierwszej szkoły podstawowej.
Od czego zacząć?
Moja praca jako nauczyciela języka polskiego jako obcego rozpoczęła się od odpowiednich szkoleń i poszukiwań najlepszych materiałów do pracy z uczniem. Rynek proponuje dość dużą bazę pomocy dydaktycznych, ale zdecydowałam się na nauczanie języka polskiego jako obcego według własnej ścieżki, dostosowanej do potrzeb i możliwości moich uczniów. Dążyłam do integracji grupy i stworzenia przyjaznej atmosfery w klasie. Chciałam, aby uczeń cudzoziemski poczuł się bezpieczny w nowym otoczeniu, a także aby się rozwijał.
Inspirująca opowieść, inspirująca lekcja
Centrum Szyfrów Enigma w angażujący sposób opowiada historię złamania szyfru Enigmy, prezentuje też metody utajniania informacji na przestrzeni dziejów. W edukacji stawia na otwarty umysł, współpracę i radość z odkrywania.
Mija rok od otwarcia w Poznaniu Centrum Szyfrów Enigma. Był to czas dynamicznych zmian - z jednej strony typowych dla nowej placówki, z drugiej zupełnie nieoczekiwanych i wymagających. Pandemia Covid-19 i wojna w Ukrainie wymusiły zastosowanie szeregu nowych, praktycznych rozwiązań, a także przyjrzenie się definicji edukacji, którą realizujemy już w nieco innej rzeczywistości. Uznaliśmy wspólnie, że fundamentem nauczania w CS Enigma jest patrzenie w przyszłość. Dziedzictwo czy historia są dla nas „tylko” inspiracją do działania ,,tu i teraz’’, pretekstem do poruszania aktualnych problemów, których rozumienie jest niezbędne do funkcjonowania w intensywnie zmieniającym się świecie.
Obudźcie zmysły i odkryjcie Cybinę! O dzikiej przyrodzie w środku miasta
„Cicha mądrość przyrody nie próbuje cię oszukiwać tak, jak to czyni krajobraz miasta ze swoimi wszechobecnymi billboardami i reklamami. Nie zmusza cię do dopasowania się do żadnego wzorca. Po prostu jest obecna i akceptuje każdego”[1]. Erin Lau
Wstępniak
Szanowni Państwo
Przez minione 15 lat miałam zaszczyt być redaktorem naczelnym dwumiesięcznika „Uczyć lepiej”. Zaczynaliśmy w 2007 roku od niewielkiego formatu A5, później drukowaliśmy czasopismo w nakładzie prawie dwóch tysięcy egzemplarzy w formacie A4. Numery zmieniały swoją szatę graficzną w miarę upływu lat i nabierania doświadczeń przez cały zespół redakcyjny. W bieżącym roku zapoczątkowaliśmy formułę czasopisma elektronicznego – zwiększając jego dostępność i tym samym poszerzając krąg czytelników.
Jak rozmawiać z młodzieżą o Zagładzie?
W swojej najnowszej książce Rafał Rosół porusza wątek Zagłady i antysemityzmu stadionowego. Tematykę, podjętą na nowo i w sposób interesujący, warto wykorzystać do celów edukacyjnych.
Agnieszka Gałązka-Kozłowska: Pochodzisz z Poznania?
Rafał Rosół: Od kilku lat mieszkam na stałe w Poznaniu, a pochodzę z Górnego Śląska.
Szukanie nowej perspektywy poznawczej
Proponowane techniki z powodzeniem mogą służyć rozwijaniu otwartości poznawczej, kreatywności, myślenia krytycznego, a także pogłębienia samopoznania. Są efektywne, bo wielostronnie angażują uczniów.
Wiele już napisano w literaturze pedagogicznej na temat metod i technik pracy, wykorzystywanych na co dzień w szkole. Często przenikają do edukacji ze sfery biznesu, jak choćby disign thinking czy analiza SWOT. Niektóre z nich stanowią wariacje jednej strategii, eksponując różny kontekst oraz różne zastosowanie. Przykładem takich narzędzi są te, w których zastosowano strategię wchodzenia w role.
Zadawać czy nie zadawać? Oto jest pytanie
Od lat trwa w edukacji debata na temat tego, czy praca domowa w szkole jest niezbędna, potrzebna, a może szkodliwa? Jak radzą sobie z tą kwestią nauczyciele?
Temat jest bardzo istotny. Profesor Cathy Vatterott z Uniwersytetu w Missouri w stanie St. Luis, nazywana „panią od prac domowych”, na podstawie swoich wieloletnich badań i konsultacji uznaje, że konieczne jest przemyślenie zasadności i formy angażowania uczniów w naukę po szkole[1].
Codzienna praktyka edukacyjna podpowiada, że najczęściej uczniowie nie mają motywacji do odrabiania pracy domowej, ponieważ nie sądzą, aby była ważna i potrzebna. Przydzielanie im zadań i ocenianie ich przez nauczyciela czyni uczniów biernymi w procesie edukacji, ponieważ nie czują, że może mieć to wpływ na ich rozwój. Błędem jest procedura, w której cel pracy domowej leży po stronie nauczyciela, a nie ucznia.
Wielokulturowość i wielojęzyczność w szkole
Przy Wydziale Anglistyki UAM od 2018 roku działa poznański oddział Bilingualism Matters, z siedzibą główną w Edynburgu. Misją instytucji jest popularyzacja wyników badań dotyczących wielojęzyczności.
Przez wiele lat polskie społeczeństwo, a w konsekwencji polska szkoła były w przeważającej większości jednorodne językowo i kulturowo. Od kilku lat obserwujemy zwiększającą się liczbę uczniów i uczennic z doświadczeniem migracji w rodzimych placówkach, a w związku z wojną w Ukrainie, można założyć, że w każdej szkole i prawie każdej klasie są lub będą uczniowie i uczennice pochodzące z tego kraju. To nowe wyzwanie wymaga zbudowania nowej kompetencji przez polskich nauczycieli, związanej z wypracowaniem umiejętności pracy z uczniami w procesie uczenia się języka polskiego jako drugiego.
Poczucie bezpieczeństwa w grupie
Brak lęku i strachu, bycie pewnym o swoje „ja” to elementarne składniki poczucia bezpieczeństwa, odnoszące się zarówno do aspektu fizycznego, jak i mentalnego. Bez ich zapewnienia niemożliwa jest realizacja wyzwań edukacyjno-wychowawczych.
Sytuacja wojny, która nagle i drastycznie dotknęła dzieci mieszkające na Ukrainie, zniszczyła ich poczucie bezpieczeństwa, budząc lęk o zdrowie i życie swoje oraz najbliższych. Co oczywiste, zachwiana została też równowaga emocjonalna. Dołączenie tej grupy dzieci do polskiej szkoły zbudowało zupełnie nową sytuację edukacyjno-wychowawczą.
Warto pomagać!
Zadaniem wychowawczym szkoły zgodnie z podstawą programową jest wprowadzenie uczniów w świat wartości, a także przygotowanie ich do aktywności w życiu społecznym. Program wolontariatu może efektywnie realizować te wymagania.
Angażowanie się w działania non profit to świetny sposób na nauczenie dzieci i młodzieży empatii i wrażliwości społecznej. Wolontariat jest istotnym aspektem życia społecznego, gdyż daje poczucie przynależności i wspólnoty. To także świetne narzędzie do nawiązywania nowych znajomości oraz poznawania nowych kultur i tradycji. Bezinteresowne działania mogą także przyczynić się do odkrywania swoich pasji, a nawet przyszłej ścieżki kariery. Uczniowie zaangażowani w wolontariat mają bowiem większe szanse na nabycie cennych kompetencji komunikacyjnych i organizacyjnych. Wejście w nowe role społeczne pozwoli im rozwinąć umiejętności potrzebne w życiu zawodowym, takie jak: odpowiedzialność, sumienność i pracowitość.
